Het oplossen van Wicked Problems begint vaak met het veroorzaken van een eerste rimpel in het water.
Weerbarstige problemen, zoals het verbeteren van de leefbaarheid van een woonwijk, zijn niet in een korte tijd op te lossen en vragen meestal een lange adem. Zo is er bijvoorbeeld voor het Nationaal programma Rotterdam Zuid een tijdspad vastgelegd van 20 jaar. Vanuit onderzoek van diverse gebiedsgerichte aanpakken is naar voren gekomen dat het vaak de kleine slimme interventies zijn die een rimpel veroorzaken en op die manier iets in gang zetten dat uiteindelijk leidt tot een succesfactor.
Een mooi voorbeeld uit Rotterdam Zuid. Een schoolhoofd van een basisschool viel het op dat er vaak kinderen al lang voor aanvang schooltijd voor de deur stonden te wachten. Het bleek dat zij geen lunch bij zich hadden en dat de meeste niet ontbeten hadden. Het ging hier om ongeveer 70 kinderen. Je kan je indenken wat voor effect dit heeft op de schoolresultaten en mogelijke uitval van leerlingen. Bij navraag bleek dat de ouders al vroeg naar het werk moesten en dat zij niet op de hoogte waren van voor- en naschoolse opvang. Het wijkteam, de school en stagiaires van de opleiding Social Work hebben toen de ouders geïnformeerd en geholpen met het regelen van opvang. De kinderen die niet naar de opvang konden kregen van de school ontbijt aangeboden. Kleine moeite met een groot effect op de lange termijn. Het terugdringen van schooluitval zal namelijk positief doorwerken op veiligheid en leefbaarheid van de omgeving.
Het werken met ‘small wins’ is ook hetgeen wij willen bereiken met onze workshop ‘Leefbaarheid en positieve veiligheid in woonwijken’. Slimme innovaties die door ‘stakeholders’ gezamenlijk ‘on the spot’ worden bedacht en uitgewerkt. Ideeën die een rimpel veroorzaken en daarmee uiteindelijk iets groters in gang zetten.
Meer weten over onze workshop:
https://www.urbansenses.nl/wp-content/uploads/2020/06/flyer-workshop-leefbaarheid.pdf
Veiligheidsbeleving en leefbaarheid in arme wijken neemt af
De aanloop naar de huidige situatie
In 2008 is de krachtwijkenaanpak in werking getreden. Dit beleid richtte zich in het kort op het verbeteren van de sociaal economische positie van bewoners in achterstandswijken. Stadsvernieuwing en activatie van bewoners vormden de rode draad van dit beleid. Destijds zijn hier aanzienlijke budgetten en middelen voor vrijgemaakt met als gevolg dat de leefbaarheid en de veiligheid/veiligheidsbeleving in de daarop volgende jaren is toegenomen en overlast zichtbaar is verminderd.
De kentering
Vanaf 2012 is er echter een kentering ontstaan in deze positieve ontwikkeling. In het dit jaar verschenen rapport ‘Veerkracht in het corporatiebezit’ dat in opdracht van Aedes, de vereniging van woningcorporaties, is uitgevoerd blijkt dat de leefbaarheid in arme wijken met veel sociale huurwoningen steeds verder af neemt. Voor de bewoners betekent dit meer overlast en een groeiend gevoel van onveiligheid. Concreet laat zich dat vertalen in dat ongeveer 20% van de bewoners aangeeft regelmatig last te hebben van burenoverlast tegenover een landelijk gemiddelde van 6%. Gelijke percentages gelden voor het ervaren van onveiligheidsgevoelens.
De oorzaken
Diverse oorzaken liggen ten grondslag aan deze neerwaartse trend van een verminderde leefbaarheid en veiligheid. Ten eerste een verandering in de woningwet van 2015. Hierin werd vastgelegd dat gemeenten en woningcorporaties kwetsbare groepen (groepen met een economische, sociale en psychische achterstand) voorrang moesten geven bij het toekennen van een sociale huurwoning. Ten tweede heeft de afname van financiële middelen er voor gezorgd dat woningcorporaties hun aanbod van sociale huurwoningen hebben vergroot in de wijken waar de huizen het goedkoopst zijn, met name in de achterstandswijken. Dit uitte zich in een grote hoeveelheid kwetsbare groepen samen in één wijk. Doordat de woningcorporaties vanwege een tekort aan financiële middelen en veranderende wetgeving zich meer op een doelgericht beleid gingen richten in plaats van het voorgaande integrale beleid werd een achteruitgang in leefbaarheid en veiligheid minder snel opgemerkt en opgepakt.
Wat tevens een belangrijke facilitator was van de ontstane problemen in de armere wijken was de bezuinigingen in de ambulante zorg. Hierdoor kreeg de toch al kwetsbare groep niet de zorg die zij nodig had met als gevolg een toename van personen met psychische problemen in de achterstandswijken. Verder zijn het gebrek aan eigenaarschap, een hoge migratiegraad en een lage sociale cohesie in de wijk belangrijke oorzaken van een verminderde leefbaarheid en onveiligheidsgevoelens.
faciliterende rol
Omdat wij graag een faciliterende rol willen aanbieden in het verbeteren van de leefbaarheid en onveiligheidsgevoelens in achterstandswijken hebben wij nagedacht over een mogelijke oplossing. Wij vertellen u graag in een persoonlijk gesprek over onze ontwikkelde aanpak.
U kunt ons bereiken onder tel: 06 24105413 of via info@urbansenses.nl.