De heldere blauwe lucht op een mooie winterdag en het diepe blauw van de zee. Het zien van de kleur blauw heeft direct invloed op hoe we ons voelen. Blauw geeft ons een gevoel van kalmte, vertrouwen en veiligheid. Dit effect is niet alleen psychisch maar ook fysiek, zo verlaagt de kleur blauw onze bloeddruk.

Dit effect valt terug te leiden naar ons oerinstinct. Om te overleven moesten wij eten en gevaar zien af te wenden. Om dit gevaar te kunnen zien aankomen was vrij zicht nodig, zicht op de blauwe horizon. Dit vrije zicht gaf ons ook de mogelijkheid ons eten te lokaliseren. Dit instinct is nog steeds actief. Denk aan de voorkeur voor een huis met vrij uitzicht of hoe we ons voelen als we naar de blauwe zee staren (Friedman, 2014).

Blauw als informatiebron

In het boek toegepaste kleuren psychologie (1968) van Oegema,TH van der Wal wordt de combinatie blauw/wit als beste kleurencombinatie aangegeven om een mededeling over te brengen. De theorie erachter is dat wij vanaf de oertijd dagelijks naar de lucht hebben gekeken om het weer in te kunnen schatten. Deze informatie was van cruciaal belang omdat wij hiermee de inschatting konden maken of en op welke wijze wij ons eten voor die dag gingen realiseren. Uit ervaring wisten wij welk voedsel goed te bemachtigen was bij elk weertype, we pasten onze strategie hier op aan. Omdat we miljoenen jaren de lucht als belangrijke raadgever hebben gebruikt zitten deze kleuren diepgeworteld in ons oerbrein. Deze informatie werd weergegeven in blauw en wit. De blauwe lucht als achtergrond en het wit (de wolken) als mededeling.

Een leuk weetje is dat Oegema in zijn boek aanbeveelt dat alle zwart met witte bewegwijzeringsborden vervangen moeten worden door blauwe borden met witte tekst (1968). We kunnen nu dagelijks buiten zien dat zijn raad is opgevolgd.

Blauw toegepast

De kleur blauw symboliseert vertrouwen en empathie. Politici weten goed gebruik te maken van kleur. Zo wordt bijvoorbeeld de kleur van de kleding aangepast aan het doel van een toespraak. Bij een toespraak over vertrouwen en veiligheid worden voornamelijk blauwtinten gebruikt.

In een toespraak over daadkracht en actie worden roodtinten gebruikt. Dit zie je het sterkste terug in de stropdas die politici dragen.

Over kleding gesproken: de politie wil de verbinding met de samenleving versterken. Zou de huidige zwarte kleur van het nieuwe uniform daar aan bijdragen of is de oude blauwe kleur een betere keuze?

Verkoeling

De kleur blauw zit aan de andere kant van het kleurenspectrum dan rood en wordt beschreven als een koude kleur. Blauw heeft een verkoelend effect, het doet ons denken aan water en ijs. Dit effect is het sterkste te merken op een hete zomerse dag. We hebben dan veel meer behoefte aan koele kleuren dan bijvoorbeeld een warme kleur als rood. In de winter is dat andersom. Als we het koud hebben kunnen roodtinten ons een gevoel van warmte geven. Dit werkt ook fysiek zoals in voorgaand blog is beschreven (verhoogde bloeddruk, hartslag etc.)

Urban Senses

Het doel van Urban Senses is het positiever maken van de omgevingsboodschap zodat men zich positiever gaat voelen en hieruitvolgend positiever gaat gedragen waardoor overlast en kleine criminaliteit afneemt. Ben jij benieuwd hoe Urban Senses je kan helpen tot het uitdragen van een positieve omgevingsboodschap? Neem dan contact op voor een gratis intake en quickscan. Voor meer informatie over zintuigbeïnvloeding kan je terecht op www.urbansenses.nl.

Al miljoenen jaren heeft kleur effect op onze gemoedstoestand en het daaruit volgend gedrag. Ons prehistorisch brein werd in de tijd dat wij nog jagers en verzamelaars waren (ongeveer 2 miljoen jaar lang tot 10.000 jaar terug) overspoeld met kleuren. Onbewust werden deze kleuren gebruikt om gevaar in te kunnen schatten en te kunnen overleven. Deze patronen zitten diepgeworteld in ons. In deze blog ga ik uitleggen op welke wijze de kleur rood effect heeft op de psyche.

Fight or Flight

De kleur rood associeert met gevaar, de kleur van ons bloed. Deze associatie zie je overal om je heen: rode lampen bij spoorwegovergangen, rode verkeersborden en brandweerauto’s. Op diverse manieren word je door de kleur rood getriggerd op te letten. Dit effect is niet alleen psychisch maar ook fysiek. Het zien van rood zorgt er letterlijk voor dat de hartslag, de bloeddruk en het adrenalinegehalte wordt verhoogd. Het lichaam wordt klaargemaakt voor actie, actie om te handelen en te kunnen overleven.

Passie

Rood creëert ook de associatie met passie en warmte. De eerste bewijzen van vuur dateren van ongeveer een half miljoen jaar geleden. Dit vuur bracht ons warmte en groepsbinding (met de gemeenschap rond het vuur) en het maakte eten vrij van bacteriën. Maar ook de liefde, de noodzakelijke voortplanting, bedreven we niet op een open vlakte maar bij een warm vuur. Dit is ook de reden dat mannen geprikkeld raken door een vrouw in een rode jurk. Ook hier zie je de fysieke werking van rood. De rode gloed associëren we onbewust met de rode gloed in onze grot of tent waar de passionele daad werd gedaan.

Moed

Rood associëren we ook onbewust met moed en mannelijkheid. Om te overleven moest je jagen, daar was doorzettingsvermogen voor nodig en moed. Als we het bloed zagen van onze vangst betekende dat eten en overleven. De kleur rood gaf ons kracht en moed. Buiten de effecten van rood op ons oerinstinct zijn wij ook gevormd door culturele verschillen. Zo heeft rood in bijvoorbeeld China en Rusland een hele andere betekenis dan in westerse landen.

Verkeerd gebruik van rood

Een goed voorbeeld van verkeerd kleurgebruik is de kleur van een nooddeur. Deze is doorgaans rood. Rood associëren we instinctief met gevaar. Gevoelsmatig wil je dus niet door deze deur. Tevens verhoogt rood het stressniveau, iets wat je juist niet wil ten tijde van een noodsituatie. Uit diverse onderzoeken is gebleken dat onze ogen de kleur rood niet goed kunnen zien bij een schimmige omgeving, bijvoorbeeld als de verlichting uitvalt tijdens een noodsituatie. Onze ogen kunnen in het donker geel-groene kleuren veel beter zien, denk aan lime-groen.

De kleur groen associëren we onbewust met veiligheid. Opvallend is dat de verwijzingsbordjes naar de nooddeur toe wel groen zijn en de deur waar hij naar verwijst niet.

Moeten we nu alle rode nooduitgangen lime groen gaan verven?

Associatie met kleur, bijvoorbeeld door culturele factoren, is een sterk gegeven. Veelal associëren we de rode deur met een nooduitgang. Deze associatie moet langzaam worden omgedraaid naar een kleur die ons van nature het gevoel van veiligheid geeft en tevens beter zichtbaar is in verminderd licht.

Afbeelding: Juist gebruik van rood en groen, je gaat van het gevaar naar de veiligheid, van rood naar groen.

Zintuigbeïnvloedende zones

De kennis over kleuren en hun effect op onze psyche vindt zijn onderbouwing in de kleurenpsychologie. Kleurenpsychologie is één van de disciplines die gebruikt wordt door Urban Senses bij het inrichten van zintuigbeïnvloedende zones. In deze zones wordt een vooraf vastgesteld gedrag gestimuleerd door middel van een samenhangend geheel van beeld, geur, geluid en kleur. Te denken valt aan een overlastgevende hangplek. De omgeving wordt dan zo herontworpen dat de omgevingsfactoren die er voor zorgen dat het overlast ontstaat worden weggenomen.

Wat is het doel van Urban Senses?

Het doel van Urban Senses is het positiever maken van de omgevingsboodschap* zodat men zich positiever gaat voelen en hieruitvolgend positiever gaat gedragen waardoor overlast en kleine criminaliteit afneemt. Ben jij benieuwd hoe Urban Senses je kan helpen tot het uitdragen van een positieve omgevingsboodschap? Neem dan contact op voor een gratis intake en quickscan. Voor meer informatie over zintuigbeïnvloeding kan je terecht op onze website. www.urbansenses.nl

*De omgevingsboodschap zijn alle prikkelingen die men vanuit de omgeving binnen krijgt. Negatieve prikkelingen zijn slechte verlichting, geluidsoverlast, stank, foutief gebruik van kleuren, slecht gestileerde graffiti, reclameboodschappen etc.